Định nghĩa lại “vốn của khởi nghiệp”

Điều đọng lại quan trọng nhất sau những chia sẻ, thảo luận, thậm chí là tranh luận, của 38 diễn giả trong và ngoài nước tại “làng khởi nghiệp ven biển Đà Nẵng”, chính là việc “định nghĩa lại vốn của khởi nghiệp”.

Từ chuyện “đi liền khúc ruột”

Xưa giờ, cứ nói tới “vốn”, lập tức người ta nghĩ tới tiền. Khởi nghiệp nào cũng than thiếu tiền. Nhưng nghịch lý khác là nhà đầu tư nào cũng than “thiếu dự án, không thể giải ngân được”.

Bà Vũ Kim Hạnh, chủ tịch Hội doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, người đã theo đuổi khởi nghiệp nông nghiệp từ 5 năm nay thở dài: “Vốn do nhà nước cấp là một cái gì đó rất tệ. Vì nhà nước đang xài tiền thuế của dân, đâu thể cấp lung tung vô định, hơn nữa nhà nước đâu phải doanh nghiệp, đâu có khởi nghiệp lần nào mà có kinh nghiệm cấp cho đúng. Khởi nghiệp đang được nói tới là nỗi đam mê cháy bỏng, dám chơi dám chịu, dám chấp nhận rủi ro đủ thứ. Nhưng Khởi nghiệp không được giỡn với đồng tiền. Cuộc vui đùa đó hoàn toàn không vui đâu. Nó liền khúc ruột. Khởi nghiệp càng không có nhiều tiền để mua kinh nghiệm. Tôi vẫn khuyên các bạn trẻ dám chấp nhận rủi ro. Nhưng bao giờ nói câu đó tôi cũng nơm nớp lo rằng các bạn tưởng tôi xúi các bạn chơi liều. Không được liều lĩnh. Chấp nhận rủi ro với suy tính cặn kẽ nó khác”.

Phiên thảo luận về chủ đề chính của SURF: Đi tìm nguồn vốn để khởi nghiệp bền vững. Ảnh: Phương Nhi

“Người Israel lập công ty để bán. Sản phẩm của họ là chính công ty khởi nghiệp đó. Vậy mà tiêu chí để nhà đầu tư bỏ vốn vẫn là: đội ngũ sáng lập có giỏi không, đoàn kết không. Có đội ngũ giỏi và đoàn kết thì kiếm vốn mấy hồi. Nên vấn đề quan trọng vẫn là học cách kiếm vốn. Các quốc gia hỗ trợ khời nghiệp thành công có trợ giúp nhiều cho doanh nghiệp, nhưng đều rất cân nhắc về phương pháp. Họ chỉ cấp một ít lúc khởi đầu. Quan trọng hơn là trao “bí kíp” quản trị trong đó rất quan trọng là tìm vốn và quản lý tiền bạc. Tóm lại, việc quản lý tài chính tuy không được coi là quan trọng nhất nhưng lại là cái lý do làm...đắm thuyền, cần quan tâm đúng mức”.

Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch Công ty Công nghệ Grab cho biết: “Nguồn vốn quan trọng nhất phải là vốn con người. Đầu tiên và trước hết, là phải đầu tư cho cá nhân mình, nâng cao năng lực bản thân, xây dựng uy tín cá nhân. Từ đó, vốn xã hội, vốn công nghệ sẽ đến theo, rất nhanh”. Ông không giấu việc đến SURF năm 2017 và “săn” được giám đốc công nghệ cho công ty của mình, và cho rằng đó là do công sức đã gây dựng vốn cá nhân để chia sẻ, trò chuyện và tìm ra những điểm chung để có thể cộng tác với nhân tài này…

Đến thế kỷ bản địa

Mô hình camera 360 độ dành cho xe ô tô - dự án khởi nghiệp từ công trình nghiên cứu của nhóm tiến sĩ người Việt tại Anh chính thức giới thiệu tại SURF. Ảnh: Đinh Nam

Ông Bobby Liu từ Topica Founder Institute - trường đào tạo khởi nghiệp khó tính nhất hiện nay nhưng cũng đảm bảo đầu ra tốt nhất hiện nay - vừa trở về từ hai sự kiện khởi nghiệp thế giới thì bảo: “Giờ là thời điểm vươn lên của khái niệm bản địa. Các khởi nghiệp địa phương bắt đầu đủ sức để đánh bật hoặc thậm chí thâu tóm các startup quốc tế nhờ vào sự am hiểu, biết tận dụng lợi thế của nơi mình đang phát triển”. Bà Nguyễn Phi Vân, chủ tịch Saigon Innovation Hub thì dành hẳn một bài chia sẻ dài để nói về “thế kỷ bản địa”, khi mà các nghiên cứu trên thế giới chỉ ra, “local” nằm ở vị trí thứ ba trong các yếu tố quyết định việc mua hàng hóa của người tiêu dùng thế giới.

Tuy nhiên, bà Vân nhắc lại một thông điệp không mới nhưng ngày càng quan trọng: “Làm ơn đừng có làm khởi nghiệp một mình nữa. Hãy đi tìm người đồng sáng lập nắm giữ những kỹ năng mà mình không có, đặc biệt là công nghệ. Tôi nhắc lại, làm ơn!”.

Và sự va đập của “vốn con người”

Bà Đặng Thanh Huyền, Tổng giám đốc một tập đoàn bất động sản từ TP.HCM đến SURF để tìm cơ hội đầu tư cho khởi nghiệp. Ảnh: Đinh Nam

Một trong những diễn giả “lạ lùng” nhất của SURF, là ông Lê Đức Thắng, chủ tịch công ty VTFoods. 15 năm trước, ông là tổng giám đốc trẻ nhất toàn cầu của tập đoàn quảng cáo số 1 thế giới TBWA. Giờ ông chuyên tâm đầu tư nông nghiệp, và lần đầu tiên xuất hiện ở sân khấu lớn với vai trò diễn giả. 10 năm trước, ông mời một nhóm các bạn trẻ mà ông yêu thích đến chơi, trò chuyện và giữ quan hệ suốt 10 năm. Giờ toàn bộ nhóm này đều giữ vai trò tổng giám đốc ở các doanh nghiệp khác nhau, tập đoàn cũng có, khởi nghiệp cũng có, và nhà nước cũng có nốt. Vậy vốn con người, với ông, mới chính là điều kiện tiên quyết cho những phát triển bền vững. “Chúng ta không thể gấp gáp được, cần kiên nhẫn, rất kiên nhẫn cho khoản đầu tư về con người”.

Và trong số 30 bài chia sẻ ở 5 sân khấu của SURF, thông điệp “vốn con người - human capital” được nhắc lại gần như xuyên suốt. Dẫu rằng, 5 nguồn vốn từ con người, tài chính, kỹ thuật, xã hội và bản địa như năm ngón tay trên một bàn tay, món nào cũng cần, món nào cũng quý. Nhưng điểm khởi đầu của vòng xoáy lớn dần lên của các nguồn vốn này, chính là vốn con người, bắt đầu từ chính sự đam mê học hỏi và phát triển bản thân của nhà sáng lập doanh nghiệp khởi nghiệp.

Theo KHPT